Este ensaio é o resultado dunha investigación sobre a historia local dunha cidade galega, Ferrol, e as gavillas e os bandidos que nela actuaron durante os anos 1800 a 1830. Buscamos no ámbito local e concreto da nosa cidade, comprender e afondar en cuestións máis xerais da historia do noso país no século XIX porque consideramos que o estudo a nivel local de fenómenos e feitos xerais, permítenos comprobar os efectos concretos dos sistemas xerais baixo a necesidade de ir alternando unha visión ampla e precisa dos fenómenos con outra máis concreta e cotiá dos homes e das mulleres que viviron nesta etapa histórica.